८७ रसविकट्पः €. ५८-६३

अधमानाप्‌--

अस्थानहसितं यत्र साखनेत्रं तथेव च ।

उत्कम्पितां सकशिरस्तच्चापहसितं भवेत्‌ ॥५८॥।

संरन्धसाखनेत्रं च विक्रुषटस्वरमुद्धतप्‌ ।

करोपगूटपारवं च तच्चातिहसितं भवेत्‌ ।५६॥

हासस्थानि यानि स्युः कायोत्पन्नानि नाटके ।

उत्तमाधममध्यानामेवं तानि प्रयोजयेत्‌ ॥६०॥

एवमात्मसमुत्थं च तथा परसमुत्थितम्‌ । `

द्विविधसिप्रकृतिकः षडमेदोऽथ रसः स्मृतः ॥६१॥

अथ कर्णो नाम शोकस्थायिभावप्रभवः। स च शापङ्केशाविनिपातष्टजनविप्रयोग-
विभवनाशवधवन्धविद्रवोपधातव्यसनसंयोगादिभिर्विभावेः समुपजायते । तस्य चारु
पातनपरिदेवनयुखशोषणवेवण्यलस्तगात्रतानिश्वासस्मृतिविलोपादिभिरनुभावैरभिनयः
प्रयोक्तव्यः। व्यभिचारिणश्चास्य निर्वंदग्छानिचिन्तौत्घुक्यवेगमोहश्रमभयविषाद्‌-
देन्यन्याधिजडतोन्मादापस्मारव्रासारस्यमरणस्तम्भवेषधुवैवण्यश्चुस्वरमेदादयः ।
अत्रायं भवतः--

इष्टवधदशछनाद्रा विप्रियवचनस्य संश्रवाद्रापि ।

एभिर्भावविकषैः कर्णरसो नाम संभवति ॥६२॥

सस्वनरदितेमहागमेश्च परिदेवितेर्वि्पितेश्च ।

अभिनेयः करुणरसो देदायासासिषातेश्च ।६३॥

अथ रोद्रो नाम क्रोघस्थायिभावात्म्ञः रश्षोदानवोद्धतमनुष्यप्रभवः सङ्प्राम-

हेतुकः । स च क्रोधाधषणाधिक्षेपावमानानृतवचन? वाक पार्यामिद्रोहुमात्सर्यादिभि्धि-
भावेरुत्पद्यते। तस्य॒ च ताडनपाटनपीडन ऽछेदनमेदनप्रहरणाहरणरास्त्रसंपात-

©. 59). 60 (8.73 ; 6.60). 61 (.74 21 705८ ; 6७.61 अत 7705९). 1 8.0.
1605 113 88 इत्येष खमुलखस्तथा परसपुल्वितख्च विद्यः । दिपिधांसिप्रक्ृतिगतस््ावस्थभावो रसो
डाखः ; € 111 (. 62 (8.76 ; 6.62). 63 (8.77 204 05८ 78 ; ©.63 81
05९). 1 ए.0.प्रकतिः. 2 ?.0.बचनोपघातवाक्पारुष्याभिद्रोह, 3 9.शश्चभेय 07 छेदन
मेदन। 4 8.करणावषटमद्न्ती, (0.करणदन्तौ, 5 (.08. व्यभिचा्श्ा, 6 ए. 2005 गवं
82016 खद,