८१ रसविकल्पः £. १२-२३

नानानामाश्रयोत्पन्नं निघण्टुः निगमान्वितम्‌ ।
धात्वर्थदेतुसंयुक्तं नानासिद्धान्तसाधितप्‌ ॥१२॥
स्थापितोऽथौ भवेद्यत्र समासेनार्थसुचकः।
धात्वथवचनेनेह निरुक्त तत्‌ प्रचक्षते ॥।१३॥
संग्रहो यो मया प्रोक्तः समासेन द्विजोत्तमाः ।
विस्तरं तस्य वक्ष्यामि सनिरुक्तं सकारिकम्‌ ॥१४॥
शङ्धारहास्यकरणा रोद्रधीरभयानकाः ।
बीभत्साद्‌ुतसंज्ञो चेत्यष्टौ नात्ये रसाः स्मरताः ॥१५॥
एते छष्ठो रसाः प्रोक्ता द हिणेन महात्मना ।
पुनश्च भावान्‌ वक्ष्यामि स्थायिसञ्वारिसचवजान्‌ ॥१६॥
रतिर्हासश्च सोकश्च क्रोधोत्साहौ भयं तथा ।
जुगुप्सा विस्मयश्चेति स्यायिभावाः प्रकीर्तिताः ॥१७॥
निरवेदण्छानिशङ्काख्यास्तथासुयामदश्रमाः |
ालस्यं चेव दैन्यं च चिन्ता मोदः स्म्रतिधृ तिः ॥१८॥
ब्रीडा चपङत। हषं अवेगो जडता तथा ।
गवौ विषाद्‌ ओत्युक्यं निद्रापस्मार एव च ॥१६॥
सुप्र प्रवोधोऽम्श्चाप्यवदहित्थमथोप्रता ।
मतिर्व्याधिरथोन्मादस्तथा मरणमेव च ॥२०॥
त्रासश्चैव वितक॑श्च विज्ञेया व्यभिचारिणः ।
त्रयस्त्रिंशदमी भावाः समाख्यातास्तु नामतः ॥२१॥
स्तम्भः स्वेदोऽथ रोमाश्वः स्वरसादोऽथ वेपथुः ।
वेवण्य॑मश्रुप्रख्य इत्यष्टौ सात्विकाः स्पृताः ॥२२॥
आङ्धिको वाचिकशयैव आहार्य; साच्िकस्तथा ।
चत्वारोऽभिनया ह्येते विज्ञेया नास्यसंश्रयाः ॥२३॥
छोक्रघममीं नाल्चधमीं घमं तु दिविधः स्मृतः ।
भारती सात्वती चेव केरिक्यारभदी तथा ॥२४॥
12-13 (8. 13-14 ; 0.12-13). = 14-17 (8.15-18 ; 0.14417); 18-23 (8,
19-24 ; 0.18-23). 24 (8.25-269 ; 0.24-25).
११